Hoe kan je huidproblemen bij een stoma voorkomen?

Om het risico op peristomale huidcomplicaties te verminderen, zijn preventieve maatregelen zoals een goede hygiëne ontzettend belangrijk. Een huidplak die goed aansluit op een schone droge huid, helpt om je huid te beschermen tegen irritatie of beschadiging door lekkage van ontlasting of urine.
 

Soms ontstaat huidirritatie omdat de huid niet meer kan ademen en nog niet gewend is aan het afgesloten zijn onder de huidplak. Vooral transpiratievocht onder de huidplak kan dan leiden tot irritatie en jeuk. De huid kan verweken en je kunt last krijgen van een schimmelinfectie. Er is vocht absorberend poeder verkrijgbaar om dit te voorkomen.

Oorzaken van huidproblemen met een stoma

Als je huid geïrriteerd is, kan dat voor problemen zorgen. Door huidproblemen hecht de huidplaat minder goed waardoor ook lekkage kan optreden. De lekkage kan er dan weer voor zorgen dat de irritatie verergert. Neem meteen contact op met je stomaverpleegkundige als je huidproblemen hebt.

Oorzaken van huidproblemen bij een darmstoma
De huid van je buik is niet bestand tegen ontlasting, dit kan wel langzaam aan verbeteren. Andere oorzaken die kunnen zorgen voor huidirritaties zijn:

• Het verkeerd verwijderen van de huidplak
• Overgevoeligheid voor ingrediënten in de huidplak
• De huid komt in contact met ontlasting vanuit de stoma
• De huidplak absorbeert de transpiratie vanuit de huid onvoldoende
   

Het voorkomen van huidproblemen

Om huidproblemen te voorkomen is het belangrijk dat je het juiste materiaal gebruikt met de opening op de goede maat en dat je het materiaal op tijd en op de juiste wijze verwijderd. Helaas kun je ook huidproblemen krijgen als je de materialen goed gebruikt. Als je last hebt van huidproblemen kun je in overleg met uw stomaverpleegkundige de volgende materialen gebruiken:

Huidherstellende poeder/hydrocolloïdpoeder
Een herstellende poeder kan gebruikt worden bij een vochtige huid of bij slijmvliesaandoeningen. Als je huid zo geïrriteerd is dat de open huid vocht afgeeft, kan je ook poeder gebruiken. De poeder beschermt de huid tussen de stoma en het opvangmateriaal. De poeder moet dun worden aangebracht. Strooi wat poeder op de huid waar je huidproblemen hebt en veeg het extra aan poeder voorzichtig weg met een gaasje.

Huidbeschermende crèmes/barrièrecrèmes
Het is normaal dat de huid een beetje rood is wanneer je de huidplaat verwijderd. Als de roodheid niet wegtrekt of de huid gevoelig aanvoelt, dan kan je  een huidbeschermende crème gebruiken. Je mag maar een klein beetje van deze crème aanbrengen. Deze crème wordt voorzichtig in de huid gewreven totdat deze stroef aanvoelt. Deze crèmes werken alleen op een droge huid.

Urinestoma
Het kan voorkomen dat de huid rondom je urinestoma rood wordt of geïrriteerd is. Ook kan je last hebben van lekkages. Dit zijn twee stoma gerelateerde problemen die vaak oorzaak en gevolg van elkaar zijn. Want voortdurende lekkages veroorzaken huidproblemen. En door huidproblemen waardoor de huid vochtig wordt kan het stomamateriaal minder goed kleven waardoor je weer lekkages krijgt.

Stomamateriaal wat goed aansluit
Urine is irriterend voor de huid. Om lekkages te voorkomen is het belangrijk dat je huidplaat goed aansluit aan je stoma, er mag geen huid onbedekt blijven rondom je stoma. Wanneer de opening in de huidplaat te klein is, knip het dan iets bij. Als de opening te groot is neem dan een nieuwe huidplaat die wel goed aansluit. Ook kan de urine de huidplaat aantasten direct rondom het stoma. Hierdoor kan ook lekkage en irritatie ontstaan. Houd dit goed in de gaten. De omvang van je stoma kan veranderen, dus controleer regelmatig of de opening er nog goed omheen past. Als de huidplaat echt steeds is aangetast door urine, waardoor de huid irriteert, overleg dan met je stomaverpleegkundige of je een dikkere huidplaat nodig hebt of een ander systeem nodig hebt.

Ook al kan je de urine met het kraantje laten weglopen toch moet je het stoma opvangmateriaal regelmatig verwisselen. Zo behoud je een gezonde huid.

Vervang daarom:
 

• 1-delige zakjes minstens één maal per dag.
• Bij een 2-delige systeem vervang je de huidplaat om de dag en het zakje dagelijks. Kijk dan goed of de huidplaat nog goed aansluit en niet is aangetast. 

Ally^® stomapoeder absorbeert vocht rond de peristomale huid van een stoma en maakt zo de huid droog. Dit herstellende poeder kan gebruikt worden bij een vochtige huid of bij slijmvliesaandoeningen. De stomapoeder beschermt de huid tussen de stoma en het opvangmateriaal. De poeder moet dun worden aangebracht. Strooi wat poeder op de huid waar je huidproblemen hebt en veeg het teveel aan poeder voorzichtig weg met een gaasje.
 

Huidbeschermende crèmes/barrière crèmes

Het is normaal dat de huid een beetje rood is wanneer je de huidplaat verwijderd. Als de roodheid niet wegtrekt of de huid gevoelig aanvoelt, dan kan je een huidbeschermende crème gebruiken, zoals Askina® barrière crème. Je mag maar een klein beetje van deze crème aanbrengen. Deze crème wordt voorzichtig in de huid gewreven totdat deze stroef aanvoelt. Deze crèmes werken alleen op een droge huid.

Verwijder je huidplak voorzichtig om te voorkomen dat de huid wordt beschadigd. Overweeg het gebruik van Ally adhesive remover, een lijmverwijderaar.

Als je last hebt van stomalekkage en gaat daardoor je huid steeds open breng dan een beschermende pasta zoals Ally ® Pasta aan om de stomahuidplak goed af te dichten. Ook Ally ringen, dunne flexibele ringen van hydrocolloid kunnen ervoor zorgen dat je huid rondom je stoma beschermt is en de huidplaat beter kan hechten.

Controleer regelmatig of het stoma hulpmiddel geschikt is voor de grootte en vorm van je stoma. Als je een vlakke huidplaat gebruikt, maar regelmatig lekkage dan kan een convex huidplaat, een huidplaat met een lichte bolling waardoor je stoma in het zakje wordt gedrukt ook een optie zijn.

Hyperkeratose bij een urinestoma

Hyperkeratose rondom een stoma is een pijnlijke onregelmatige granulatie die tot vernauwing of stenose van het urinestoma kan leiden.

Oorzaak is alkalische urine die inwerkt op de huid door een stoma huidplaat die te groot is uitgeknipt waardoor de huidplaat niet goed aansluit aan het stoma en urine  op de huid kan komen. Soms wordt de huidplaat niet vaak genoeg vervangen en vindt er erosie van de huidplaat plaats. Als je huid eenmaal kapot is door het inwerken van urine plakt het stomamateriaal ook niet meer goed. Soms vindt er ook kristalvorming plaats. Dit voelt aan als stukjes glas die in de huid prikken en is zeer pijnlijk en er ontstaan wondjes.

Wat kan je er tegen doen?

• Urine aanzuren met alkalische dranken zoals bouillon en water. Thee en citrusdranken vermijden. Eventueel eiwitrijke voeding.
• Huid deppen met verdunde azijnoplossing (3 delen water, 1 deel azijn) dit kan prikken
   

Een erg effectief alternatief voor azijnoplossing is Prontosan® wondreinigingsvloeistof. Deze vloeistof breng je met een gaas aan op de huid. Het gaas laat je 10 minuten inwerken en vervolgens breng je het stoma opvangmateriaal weer aan. Elke keer als je de huidplaat verwijdert dep je daarna de huid met in Prontosan® gedrenkte gazen. Zorg voor een contacttijd van minimaal 10 minuten per keer. 
 

Hoe werkt Prontosan^® bij hyperkeratose?

Prontosan^® herstelt de pH van de huid, en zorgt ervoor dat de open huid herstelt. Prontosan pakt ook eventuele bacteriegroei en biofilm op de huid aan. Prontosan^® wondreinigingsvloeistof wordt vergoed voor een chronische wond. De stomaverpleegkundige of huisarts kan hiervoor een recept schrijven en zal op het ZN formulier dan ook aangegeven worden dat het een moeilijk genezende wond betreft naast het stoma of op de buik.

Meer informatie

Bekijk alle onderwerpen