Tijd teruggeven aan degenen die zorgen

Crisis in de gezondheidszorg: op het eerste gezicht is dit een nogal abstracte term. Maar als je een ziekenhuis bezoekt, ontdek je wat het concreet betekent. Prof. Dr. Wolfgang Buhre, voorzitter van de European Society of Anaesthesiology and Intensive Care Medicine (ESAIC), vat het samen: "Het eerste wat patiënten merken is dat de wachttijden langer zijn en dat diagnostiek daardoor gevaarlijk vertraagd kan worden. Dit is wat we bedoelen met een crisis in de gezondheidszorg." Maar er zijn nog ernstigere gevolgen: “Hoe groter de crisis, hoe minder tijd zorgverleners hebben om voor patiënten te zorgen en hoe groter het risico op menselijke fouten.” Tijdsdruk in een klinische omgeving kan ernstige gevolgen hebben: katheters worden verkeerd geplaatst, infecties worden over het hoofd gezien, medicatie wordt verkeerd toegediend. Dit is duidelijk: de crisis in de gezondheidszorg is een internationaal fenomeen, met een tekort aan medisch personeel in alle landen.”

“We hebben te maken met een zeer complex systeem waarin vergrijzende samenlevingen, uitdagende werkomstandigheden, immigratie en emigratie elk een specifieke rol spelen. Geen van deze factoren kan op korte termijn worden opgelost en er is niet één eenvoudige oplossing.” Wolfgang Buhre, die ook hoogleraar perioperatieve geneeskunde en anesthesiologie is aan het UMC Utrecht, zet ook een rem op de hoop op puur technische oplossingen, zoals robotica: “Er zullen zeker ooit zorgrobots komen, maar naar mijn mening niet in de komende 20 jaar.” Toch zijn er ook redenen voor optimisme: “We kunnen de crisis oplossen,” zegt professor Buhre, “als iedereen zijn krachten bundelt en werkt aan de efficiëntie van zorgsystemen.” B. Braun levert hier een beslissende bijdrage door medische, verpleegkundige en administratieve activiteiten te vereenvoudigen, wat kan leiden tot meer tijd voor patiëntenzorg.”

Personeelstekort

Een wereld met minder medewerkers
in de gezondheidszorg

Het tekort aan gezondheidsmedewerkers is een wereldwijd probleem. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat er in 2030 wereldwijd een tekort zal zijn van 10 miljoen gezondheidsmedewerkers. Verpleegkundigen alleen al zullen goed zijn voor bijna de helft van dat aantal.

Een wereld met minder medewerkers
in de gezondheidszorg

Een tekort aan gezondheidsmedewerkers en een grotere werkdruk zal ernstige gevolgen hebben voor de wereldwijde gezondheid. “Verpleegkundigen dragen één van de grootste lasten in de gezondheidszorg”, zei secretaris-generaal Antonio Guterres van de Verenigde Naties toen hij 2020 uitriep tot Internationaal Jaar van de Verpleegkundige en de Vroedvrouw. “Ze doen moeilijk werk en maken lange dagen, terwijl ze het risico lopen op letsel, infecties en de mentale gezondheidsproblemen die gepaard gaat met dergelijk traumatisch werk.”

Burn-out, stress en verloop

“Onbeheersbare werkdruk” en de gevolgen

De gezondheidszorgsystemen verschillen van land tot land, maar de redenen voor de crisis in de gezondheidszorg zijn overal gelijk. Professor Buhre vat het als volgt samen: "Een belangrijk kenmerk van de crisis in de gezondheidszorg is dat de aantrekkelijkheid van het beroep van verpleegkundige sterk afneemt. Jonge mensen realiseren zich dit natuurlijk en willen daarom steeds minder graag in deze sector werken." Uit een onderzoek van de managementconsultants McKinsey in de VS, dat gezien kan worden als een prototype voor de situatie in landen in het Noorden, bleek dat een groot deel van het personeel hun werk als “zinvol” beschouwt en hun interactie met patiënten over het algemeen positief beoordeelt. Dit compenseert echter nauwelijks de aspecten van hun werk die als uitdagend en onbeheersbaar worden ervaren.

Burn-out wordt ook consequent genoemd als de belangrijkste reden voor verpleegkundigen om van baan te veranderen. De bereidheid om dat te doen is alarmerend hoog. 

Belangrijkste redenen voor verpleegkundigen om te vertrekken

Het vertrek van professionals in de gezondheidszorg wordt gedreven door verschillende kritieke factoren. De belangrijkste problemen zijn burn-out door hoge werkdruk, onvoldoende compensatie, gebrek aan carrièremogelijkheden en onvoldoende ondersteuning op de werkplek. Het aanpakken van deze problemen is van vitaal belang om bekwaam verpleegkundig personeel te behouden en duurzame gezondheidszorg te garanderen.

Migratie

Een wereldwijd vertrek van professionals uit de gezondheidszorg

Nu steeds meer zorgverleners over de hele wereld een tekort aan personeel melden, is het duidelijk dat de wereld dringend meer medisch personeel nodig heeft. Naast de ongelijke toegang tot gezondheidszorg tussen landen, zijn rijke landen steeds afhankelijker geworden van armere landen voor hun medisch personeel, waardoor elk jaar duizenden gezondheidswerkers migreren.

Verloop van zorgmedewerkers naar het buitenland

Gedreven door ongelijkheden in lonen, arbeidsomstandigheden en carrièremogelijkheden heeft migratie van medisch personeel een aanzienlijke impact op de wereldwijde gezondheidszorg. Landen met hoge inkomens trekken verpleegkundigen aan uit regio's met lagere inkomens, waardoor de plaatselijke tekorten verergeren. Inzicht in deze migratiepatronen is cruciaal voor het ontwikkelen van beleid dat de wereldwijde behoeften aan gezondheidszorg in balans brengt en een rechtvaardige verdeling van het personeelsbestand bevordert.

WHO-gegevens van 86 landen laten zien dat 1 op de 8 verpleegkundigen geboren of opgeleid is in een ander land dan het land waar ze momenteel werken. Het percentage in het buitenland geboren verpleegkundigen is zelfs nog hoger in rijkere landen.

Lage lonen, een hoge ratio verpleegkundigen/patiënten en beperkte mogelijkheden zijn de belangrijkste redenen voor verpleegkundigen en andere gezondheidswerkers om te migreren.